Патоморфологічна характеристика неепітеліальних підслизових новоутворень шлунка після видалення шляхом ендоскопічної підслизової дисекції
ARTICLE PDF

Ключові слова

неепітеліальні підслизові утворення шлунка, ендоскопічна підслизова дисекція, патоморфологічний діагноз, імуногістохімічне дослідження

Як цитувати

Kuryk, O. G., Kolomoyets, M. Y., Yakovenko, V. O., & Tkachenko, R. P. (2018). Патоморфологічна характеристика неепітеліальних підслизових новоутворень шлунка після видалення шляхом ендоскопічної підслизової дисекції. Клінічна та профілактична медицина, (2-3), 103-115. https://doi.org/10.31612/2616-4868.2-5.2018.12

Анотація

Застосування сучасних методів ендоскопічної діагностики, таких як відеоезофагогастродуоденоскопія (ВЕФГДС) із підсиленням ендоскопічного зображення, дає можливість діагностувати не епітеліальні підслизові утворення шлунка (НПУШ) на ранніх стадіях. Після проведення ендоультразвукового дослідження (УЗД) для визначення розмірів пухлини виконують ендоскопічну підслизову дисекцію (ЕПД), що є лікувальною маніпуляцією, а за наявності пухлини в краях резекції може розглядатися як розширена біопсія для обрання тактики подальшого лікування .

Мета – визначити патогістологічні й імуногістохімічні характеристики НПУШ після ЕПД.

Матеріал і методи. Проведено дослідження клінічних і патоморфологічних даних 23 пацієнтів із НПУШ після ЕПД на базі Медичного центру «Універсальна клініка» Оберіг» у період 2009-2017 роки. Пацієнтам виконували ВЕФГДС, ендо-УЗД (Olympus EUS EXERA EU-M60, UM DP20-25R) та ЕПД пухлин (Olympus Exera II , GIF Q-160Z, Olympus Exera III, GIF HQ-190). Для морфологічної верифікації проводили імуногістохімічне дослідження (ІГХ). Для диференційної діагностики гастроінтестинальних стромальних пухлин (ГІСП) і лейоміом використовували маркери CD117 (c-kit), DOG-1, CD34, десмін, гладеньком'язовий антиген (SMA); для діагностики нейроендокринних пухлин (НЕП) – хромогранін A та нейрон-специфічну енолазу. Потенціал малігнізації пухлин визначали з урахуванням розміру, індексу мітотичної активності та показників маркера проліферації Кі-67.
Результати. Серед 23 пацієнтів було 9 чоловіків і 14 жінок, віком від 25 до 67 років. Ендоскопічне УЗД виявило 18 пухлин (79%; 95% ДІ 62,4-95,6%) у підслизовому і 5 (21%; 95% ДІ 4,4-37,6%) – у підслизовому та м'язовому шарах. Середній розмір пухлини був 11 мм (діапазон 4-35 мм). Пухлини розміром ≤20 мм виявлено в 19 випадках (86%; 95%
ДІ 71,8-100%) і >20 мм – у 4 (14%; 95% ДІ 0-28,2%). Різниця вірогідна: р=0,0001, відношення шансів 12,96; 95% довірчий інтервал 3,19-52,6%. Було діагностовано: 9 НЕП, 5 ГІСП, 4 лейоміоми, 2 запальних фіброзних поліпи – пухлини Ванека, 1 гломусну пухлину, 1 кальцифіковану фіброзну пухлину, 1 аберантну підшлункову залозу.

Висновки. ЕПД є ефективним і безпечним методом лікування пацієнтів із НПУШ. Остаточній діагноз може бути встановлений після морфологічної верифікації пухлин, зокрема з використанням ІГХ.

https://doi.org/10.31612/2616-4868.2-5.2018.12
ARTICLE PDF

Посилання

1. Kuryk О. G., Kolomoyets M. Yu., Yakovenko V. O. (2017). Neuroendocrine tumors of gastrointestinal tract: morphological diagnostic. Clinical and Preventive Medicine, 2, 58-63. [In Ukrainian].
2. Skorik V. R. (2015). Definition of diagnostic and prognostic value of tumor-specific markers (CD117, DOG1, CD34, PDGFR-A), indicators of muscle (SMA, MSA, desmin) and hipohennoyi (S100) differentiation, expression of Ki-67, P16, P21 in gastrointestinal stromal tumors. Morphology, 3, 74-82. [In Ukrainian].
3. Shponka I. S., Yakovenko V. R. (2014). Definition of muscle differentiation markers SMA and MSA in CD117-positive and CD117-negative Ki-67 in gastrointestinal stromal tumors with different malignant potential. Pathology, 2 (31), 38-41. [In Ukrainian].
4. Agaimy A., Terracciano L. M., Dirnhofer S., Tornillo L., Foerster A., Hartmann A., Bihl M. P. (2009). V600E BRAF mutations are alternative early molecular events in a subset of KIT/PDGFRA wild-type gastrointestinal stromal tumours. J. Clin. Pathol. 62(4). P. 613–616. doi: 10.1136/jcp.2009.064550.
5. Akbulut S. (2012). Intussusception Due to Inflammatory Fibroid Polyp: A Case Report and Comprehensive Literature Review. World J. Gastroenterol., 18(40), 5745-5752. doi.org/10.3748/wjg.v18.i40.5745.
6. Andersson J., Bümming P., Meis-Kindblom J.M., Sihto H., Nupponen N., Joensuu H., Odén A., Gustavsson B., Kindblom L.G., Nilsson B. (2006). Gastrointestinal stromal tumors with KIT exon 11 deletions are associated with poor prognosis. Gastroenterology, 130(2), 1573–1581. DOI:10.1053/j.gastro.2006.01.043.
7. Attila T., Chen D., Gardiner W.G., Ptak W.T., Marcon N.E. (2006). Gastric calcifying fibrous tumour. Can. J. Gastroenterol., 20(7), 487–489.
8. Belev B., Brčić I., Prejac J., Golubić Z.A., Vrbanec D., Božikov J., Alerić I,. Boban M., Razumović J. J. (2013). Role of Ki-67 as a prognostic factor in gastrointestinal stromal tumors. World Journal of Gastroenterology, 19(4), 523-527. doi: 10.3748/wjg.v19.i4.523.
9. Białek A., Wiechowska-Kozłowska A., Pertkiewicz J., Polkowski M., Milkiewicz P., Karpińska K., Ławniczak M., Starzyńska T. (2012). Endoscopic submucosal dissection for treatment of gastric subepithelial tumors (with video). Gastrointest Endosc., 75(5), 276–286. DOI:10.1016/j.gie.2011.08.029.
10. Buicko J. L., Fakhoury E., Lopez M. A., Lopez-Viego M. A. (2012). Surgical Resection of a Rare Inflammatory Fibroid Polyp of the Stomach: A Case Review. Journal of Current Surgery, 2(2), 70-72. DOI:10.4021/jcs49w.
11. Chenn H., Hirota S., Isozaki K., Sun H., Ohashi A., Kinoshita K., O’Brien P., Dardick I., Obayashi T., Okazaki T., Shinomura Y., Matsuzawa Y., Kitamura Y. (2002). Polyclonal nature of diffuse proliferation of interstitial cells of Cajal in patients with familial and multiple gastrointestinal stromal tumours. Gut, 51(6), 793–796.
12. Chen L.L., Holden J.A., Choi H., Zhu J., Wu E.F., Jones K.A., Ward J.H., Andtbacka R.H., Randall R.L., Scaife C.L., Hunt K.K., Prieto V.G., Raymond A.K., Zhang W., Trent J.C., Benjamin R.S., Frazier M.L. (2008). Evolution from heterozygous to homozygous KIT mutation in gastrointestinal stromal tumor correlates with the mechanism of mitotic nondisjunction and significant tumor progression. Mod. Pathol., 21(7), 826–836. doi: 10.1038/modpathol.2008.46.
13. Chou H.P., Tiu C.M., Chen J.D., Chou Y.H. (2010). Glomus tumor in the stomach. Abdom. Imaging, 35(4), 90–392. DOI: 10.3892/ol.2014.1986.
14. Chun S. Y., Kim K. O., Park D. S., Lee I. J., Park J. W., Moon S. H., Baek I. H., Kim J. H., Park C. K., Kwon M. J. (2013). Endoscopic submucosal dissection as a treatment for gastric subepithelial tumors that originate from the muscularis propria layer: a preliminary analysis of appropriate indications. Surg. Endosc., 27 (9), 3271–3279. doi: 10.1007/s00464-013-2904-9.
15. Corless C. L., Barnett C. M., Heinrich M. C. (2011). Gastrointestinal stromal tumours: origin and molecular oncology. Nat. Rev. Cancer., 11(12), 865-878. doi: 10.1038/nrc3143.
16. Daniels M., Lurkin I., Pauli R., Erbstösser E., Hildebrandt U., Hellwig K., Zschille U., Lüders P, Krüger G., Knolle J., Stengel B., Prall F., Hertel K., Lobeck H., Popp B., Theissig F., Wünsch P., Zwarthoff E., Agaimy A., Schneider-Stock R. (2011). Spectrum of KIT/PDGFRA/BRAF mutations and Phosphatidylinositol-3-Kinase pathway gene alterations in gastrointestinal stromal tumors (GIST). Cancer Lett., 312 (1), 43–54. doi: 10.1016/j.canlet.2011.07.029.
17. Daum O., Hatlova J., Mandys V., Grossmann P., Mukensnabl P., Benes Z., Michal M. (2010). Comparison of morphological, immunohistochemical, and molecular genetic features of inflammatory fibroid polyps (Vanek's tumors). Virchows Arch., 456(5), 491-497. doi: 10.1007/s00428-010-0914-8.
18. Fang H.Q., Yang J., Zhang F.F., Cui Y., Han A.J. (2010). Clinicopathological features of gastric glomus tumor. World J. Gastroenterol., 16(36), 4616–4620. doi: 10.3748/wjg.v16.i36.4616.
19. Fujii M., Kawamoto H., Nagahara T. (2011). A case of gastric aberrant pancreas diagnosed with EUS-guided FNA. Gastrointestinal Endoscopy, 74(2), 407–408.
20. He Z., Sun C., Wang J., Zheng Z., Yu Q., Wang T., Chen X., Liu W., Wang B. (2013). Efficacy and safety of endoscopic submucosal dissection in treating gastric subepithelial tumors originating in the muscularis propria layer: a single-center study of 144 cases. Scand. J. Gastroenterol., 48(12), 1466–1473. doi: 10.3109/00365521.2013.845796.
21. Iwamuro M., Tsuzuki T., Ohya S., Okada H., Tanaka T., Hori K., Kita M., Kawano S., Kawahara Y., Yamamoto K. (2015). Ectopic Pancreas in the Stomach Successfully Resected by Endoscopic Submucosal Dissection. Case Reports in Medicine,Volume 2015, Article ID 147927, 5 pages. http://dx.doi.org/10.1155/2015/147927.
22. Jung S. H., Suh K. S., Kang D. Y., Kang D. W., Kim Y. B., Kim E. S. (2011). Expression of DOG1, PDGFRA, and p16 in gastrointestinal stromal tumors. Gut and Liver, 5(2), 171-180. doi: 10.5009/gnl.2011.5.2.171.
23. Kang G., Park H. J., Kim J., Choi D., Min B. H., Lee J. H., Kim J. J., Kim K.-M., Park C. K., Sohn T. S., Kim S. (2012). Glomus Tumor of the Stomach: A Clinicopathologic Analysis of 10 Cases and Review of the Literature. Gut and Liver, 6(1)1, 52-57. http://dx.doi.org/10.5009/gnl.2012.6.1.52.
24. Kim S. Y., Kim K. O. (2016). Management of gastric subepithelial tumors: The role of endoscopy. World J. Gastrointest.. Endosc., 8(11), 418–424. doi: 10.4253/wjge.v8.i11.418.
25. Lasota J., Corless C.L., Heinrich M.C., Debiec-Rychter M., Sciot R., Wardelmann E., Merkelbach-Bruse S., Schildhaus H.U., Steigen S.E., Stachura J., Wozniak A., Antonescu C., Daum O., Martin J., Del Muro J.G., Miettinen M. (2008). Clinicopathologic profile of gastrointestinal stromal tumors (GISTs) with primary KIT exon 13 or exon 17 mutations: a multicenter study on 54 cases. Mod. Pathol., 21(4), 476-84. doi: 10.1038/modpathol.2008.2.
26. Liu T. C., Lin M. T., Montgomery E. A., Singhi A. D. (2013). Inflammatory fibroid polyps of the gastrointestinal tract: spectrum of clinical, morphologic, and immunohistochemistry features. Am. J. Surg. Pathol., 7(4), 586-592. doi: 10.1097/PAS.0b013e31827ae11e.
27. Liu X., Wang G., Ge H. (2013). Endoscopic removal of symptomatic gastric heterotopic pancreas: a report of nine cases. Surgical Innovation, 20(6), 40–46, doi.org/10.1177/1553350613499453.
28. Maehata T., Goto O., Takeuchi H., Kitagawa Y., Yahagi N. (2015). Cutting edge of endoscopic full-thickness resection for gastric tumor. World J. Gastrointest. Endosc., 7(16), 1208-1215. doi: 10.4253/wjge.v7.i16.1208.
29. Miettinen M., Lasota J. (2011). Histopathology of gastrointestinal stromal tumor. Journal of surgical oncology. J. Surg. Oncol., 104(8), 865-73. doi: 10.1002/jso.21945.
30. Morales-Fuentes G. A., de Arino-Suarez M., Zarate-Osorno A., Rodriguez-Jerkov J., Terrazas-Espitia F., Perez-Manauta J. (2011). Vanek's polyp or inflammatory fibroid polyp. Case report and review of the literature. Cir. Cir., 79(3), 242-245.
31. Nascimento E. F., Fonte F. P., Mendonça R. L, Nonose R., de Souza C.A., Martinez C. A. (2011). Glomus tumor of the stomach: a rare cause of upper gastrointestinal bleeding. Case Rep. Surg., 2011. 37. 1082. doi: 10.1155/2011/371082.
32. Paikos D., Moschos J., Tzilves D., Koulaouzidis A., Kouklakis G., Patakiouta F., Kontodimou K.,Tarpagos A., Katsos I. Inflammatory Fibroid Polyp or Vanek’s Tumour. (2007). Dig. Surg., 24(2), 231–233. DOI: 10.1159/000103326.
33. Pantaleo M. A., Astolfi A., Indio V., Moore R., Thiessen N., Heinrich M.C., Gnocchi C., Santini D., Catena F., Formica S., Martelli P.L., Casadio R., Pession A., Biasco G. (2011). SDHA loss-of-function mutations in KIT-PDGFRA wild-type gastrointestinal stromal tumors identified by massively parallel sequencing. J. Natl. Cancer Inst., 103(12), 983-987. doi: 10.1093/jnci/djr130.
34. Park S. H., Kim G. H., Park D. Y., Shin N. R., Cheong J. H., Moon J. Y., Lee B. E., Song G. A., Seo H. I., Jeon T. Y. (2011). Endosonographic findings of gastric ectopic pancreas: a single center experience. J. Gastroenterol Hepatol., 26(9), 1441-1446. doi: 10.1111/j.1440-1746.2011.06764.x.
35. Ríos-Moreno M.J., Jaramillo S., Pereira Gallardo S., Vallejo A., Mora M., García-Escudero A., Amérigo J., González-Cámpora R. (2012). Gastrointestinal stromal tumors (GISTs): CD117, DOG-1 and PKC Expression. Pathol. Res. Pract., 208(2), 74-81. doi: 10.1016/j.prp.2011.11.006.
36. Rizzo G., Fancellu A., Porcu A. (2016). Inflammatory fibroid polyp (Vanek's tumor) of the gastric antrum: is treatment always mandatory? Ann Ital Chir., 87(ePub). pii: S2239253X16024658.
37. Rossi P., Montuori M., Balassone V., Ricciardi E., Anemona L., Manzelli A., Petrella G. (2012). Inflammatory fibroid polyp. A case report and review of the literature. Ann. Ital. Chir., 83(4), 347-351.
38. Saritas U., Ustundag Y., Gedikoglu G. (2011). Successful endoscopic treatment of huge gastric inflammatory fibroid polyp. Turk J. Gastroenterol., 22(2), 224-226. doi:10.4021/jcs49w.
39. Schlag C., Wilhelm D., von Delius S., Feussner H., Meining A. (2013). EndoResect study: endoscopic full-thickness resection of gastric subepithelial tumors. Endoscopy., 45(1), 4-11. doi: 10.1055/s-0032-1325760.
40. Schmidt A., Bauder M., Riecken B., von Renteln D., Muehleisen H., Caca K. (2015). Endoscopic full-thickness resection of gastric subepithelial tumors: a single-center series. Endoscopy., 47(2), 154-158. doi: 10.1055/s-0034-1390786.
41. Chou J.-W., Cheng K.-S., Ting C.-F., Feng C.-T.., Lin Y.-T., Huang W.-H. (2014). Endosonographic features of histologically proven gastric ectopic pancreas. Gastroenterology Research and Practice, Article ID 160601, 7 p. DOI: 10.1155/2014/160601.
42. Song S. E., Lee C. H., Kim K. A,. Lee H. J., Park C. M. (2010). Malignant glomus tumor of the stomach with multiorgan metastases: report of a case. Surg Today, 40(7), 662–667. doi: 10.1007/s00595-008-4113-z.
43. Vij M., Agrawal V., Kumar A., Pandey R. (2010). Gastrointestinal stromal tumors: a clinicopathological and immunohistochemical study of 121 cases. Indian J. Gastroenterol., 29(6), 231-236. doi: 10.1007/s12664-010-0079-z.
44. Wada Т., Tanabe S., Ishido K., Higuchi K., Sasaki T., Katada C., M., Naruke A., Kim M., Koizumi W., Mikami T. (2013). DOG1 is useful for diagnosis of KIT-negative gastrointestinal stromal tumor of stomach World J. Gastroenterol., 19(47), 9133-9136. doi: 10.3748/wjg.v19.i47.9133.
45. Woodward K., Gangarosa L. M., Hunt H. V. (2011). Gastric inflammatory fibroid polyp. Indian J. Pathol. Microbiol., 54(3), 622-623. jpmonline.org/text.asp?2011/54/3/622/85120.
46. Xu M., Jiang X.M., He Y.L., Zhang Y.L., Xu M.D., Yao L.Q. (2011). Glomus tumor of the stomach: A case treated by endoscopic submucosal dissection. Clin Res Hepatol Gastroenterol., 35(4), 325–328. doi: 10.1016/j.clinre.2010.11.006.
47. Zhang Y., Zhou P., Xu M., Chen W., Li Q., Ji Y., Yao L. (2011). Endoscopic diagnosis and treatment of gastric glomus tumors. Gastrointest Endosc., 73(2), 371–375. doi: 10.1016/j.gie.2010.10.023.
48. Zhong Y. S., Shi Q., Yao L. Q., Zhou P.H., Xu M. D., Wang P. (2013). Endoscopic mucosal resection/endoscopic submucosal dissection for gastric heterotopic pancreas. Turkish Journal of Gastroenterology, 24( 4), 322–329. PMID: 24254263.
Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.